Not: Silifke hakkında hazırlanan aşağıdaki metin, Odamız Akademik Danışmanlığını yürüten Dr. Muhammet SAYGIN’ın editörlüğünü yaptığı “Kent Stratejisi: Silifke” isimli bilimsel araştırma kitabından alınmıştır. Üyelerimiz, ilgili kitabı odamızdan ücretsiz olarak temin edebilmektedir.

MERSİN VE SİLİFKE HAKKINDA

Ülkemizin dünyaya açılan kapısı niteliğindeki Mersin’in ismi tarihte ilk kez “Chilakka” şeklinde Asurca yazıtlarda görülmüş, günümüzdeki adının ise Mersinoğulları aşiretinden veya bölgede sıkça görülen mersin ağacından geldiği çeşitli kaynaklarda belirtilmiştir. 1922’de işgalden kurtarılan ve 1924’te vilayet olan Mersin, 1933 yılında merkezi Silifke olan İçel Vilayeti ile birleşerek İçel adını almıştır. 2002 tarihinde ise kanunla ismi Mersin olarak değiştirilmiştir.

 2002/4720 sayılı Bakanlar Kurulu kararınca istatistiki bölge birimleri sınıflandırmasına göre TR62 2. düzey bölgesi ve TR622 3. düzey ili olarak tanımlanmıştır. 2012 yılı nüfus verilerine göre Türkiye’nin en kalabalık on ili içerisinde yerini alan Mersin, 2015 yılı verilerine göre Türkiye’nin nüfusu en kalabalık on ikinci ili olmuştur. TÜİK tarafından gerçekleştirilen nüfus projeksiyonlarına göre ise Mersin ilinin 2023 yılında ilk on il içerisinde yer alamayacağı öngörülmektedir.

SWOT ANALİZİ

SWOT analizi, bir bütün olarak mevcut durumun incelenmesi, üstün ve zayıf yönlerinin tanımlanması ve bunların çevre şartlarıyla uyumlu hale getirilmesi sürecini ifade etmektedir. SWOT analizi, örgütlerin güçlü yanlarını ve zayıflıklarını, dış fırsatlar ve tehditlerle eşleştiren bir planlama aracı olarak karşımıza çıkmaktadır.  SWOT analizi kaynak ve kabiliyetlerin en iyi şekilde kullanılabilmesini ve yeni stratejilerin geliştirilmesi için yararlanılan temel analiz yöntemlerinden biridir. Kelime olarak Strenght, Weaknesses, Opportunities ve Threats olarak kısaltması yapılan SWOT analizi, örgütlerde izlenecek bu yönlerin strateji oluşturmada etkin bir rol oynayacağı ifade edilmektedir.

Buna göre SWOT analizi;

“Strengths: güçlü yönler, üstünlükler, güçlü/üstün yönlerin tespiti, Weaknesses: zayıflıklar, güçsüz/zayıf yönlerin tespiti,

Opportunities: fırsatlar, fırsatların neler olduğunun tespiti,

Threats: tehditler, karşılaşılan tehlikelerin tespitidir.”

Güçlü yönler, iç çevre analizi neticesinde ortaya çıkan rakiplere karşı üstünlük sağlanabilen varlıkları ve yetenekleri ifade etmektedir. Üstünlüklere sahip olmak örgütler için büyük önem taşımaktadır. Zayıf yönler ise rakiplere oranla güçsüz ve düşük durumda olan yetenekleri ve varlıkları ifade etmektedir. Stratejiler, zayıflıklar üzerine kurulmadığı için zayıflıkların giderilmesi büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde mevcut varlığın korunması bile imkansız hale gelebilecektir. Fırsatlar, olumlu sonuç yaratması beklenen unsurlardır. Fırsatların iyi değerlendirilmesi rekabet analizi doğurabilecektir. Son olarak tehditler ise varlığın sona ermesine sebep olabilecek ve rekabet üstünlüğünü kaybettirecek unsurları barındırmaktadır. Arzu edilmeyen durumları ifade etmekte ve sürekli izlenmesi gereken önlemlerin hayati önem taşıyacağı olgulara işaret etmektedir.

Performans güçleri analizi SWOT analizinde ortaya konan durumlara ilişkin daha detaylı bilgi sunma amacıyla yararlanılan analizi ifade etmektedir. Buradaki amaç SWOT analizi ile önem derecesine göre sıralanmış olan ancak etki oranlarının bilinmediği unsurları şekil üzerinde göstermek olarak karşımıza çıkmaktadır. SWOT analizine göre daha gelişmiş ve daha fazla tercih edilen bir analiz türü olarak örgütlere ait güçlü, zayıf yönler ile tehdit ve fırsatları performans gücüne göre belirleyen analiz teknikleridir.

GÜÇLÜ YÖNLER

• Bilinirlik: Silifke ilçesinin Türkiye’de bilinirliği yüksek düzeydedir. Türkiye’deki 919 ilçe içerisinde yüksek düzeyde bir tanınmışlık seviyesine sahip olduğu düşünülmektedir. Silifke, çok çeşitli tarım ürünleri, turizm olanakları, farklı kültürel değerleri ve doğal güzellikleri nedeniyle pek çok kişi tarafından bilinmektedir. Silifke ilçesinin bu bilinirlik düzeyine ulaşmasında yazılı ve görsel iletişim araçlarının ve ilçenin güçlü yönlerini oluşturan tüm unsurların büyük etkisi bulunmaktadır.
• Doğal Güzelliklerin Varlığı: İlçenin Göksu Nehri, Dalyan, Sahil Şeridi vb. doğal güzellikleri ile tanınması önemlidir. Silifke ilçesi doğal oluşumlar açısından zengindir ve doğal güzellikleri ile etkileyici niteliktedir. Astım Mağarası ve Cennet-Cehennem Mağarası gibi turizm değerini oluşturan unsurlar ilçenin tanıtımında çok büyük etkiye sahiptir.
• Tarihi ve Kültürel Zenginlik: İlçenin, Silifke Kalesi, Uzuncaburç ve Ayatekla Kilisesi gibi birçok tarihi mirasa sahip oluşu farklı uygarlıkların ve medeniyetlerin izlerini görmek isteyen herkese kapıların sonuna kadar açılmasını sağlamakta ve ilçeyi ziyaret edenlere eşsiz kültürel zenginlikler sunmaktadır. Arkeolojik çalışmaların sürdürülebilir biçimde korunmasının ilçeye olan ilginin artmasına neden olacağı düşünülmektedir.
• Yöresel Kültürün Çeşitliliği: İlçenin kültürel öğenin bir parçası haline gelerek türkülere konu olması, kaşık oyunları çerçevesinde oynanan halkoyunu ile yüksek düzeyde bilinir olması, Silifkelilerce halkoyununa ve Yörük kültürüne sahip çıkılması ilçenin güçlü yönlerinden bir diğerini oluşturmaktadır.
• Deniz Ulaşımının Sağladığı Avantajlar: Liman kullanımı ile KKTC- Girne, LÜBNAN- Tripoli ve SURİYE- Tartaus, Limanlarına düzenli olarak Ro-Ro/Yolcu ve Deniz Otobüsü Seferleri yapılmaktadır. Taşucu limanı bölgedeki deniz ulaşımının önemli bir merkezi konumundadır.
• Tarımsal Üretim Kapasitesi: Çilek, Zeytin, Limon, Çeltik ve Antepfıstığı, domates, kabak ve örtüaltı üretimi ilçede önem taşımaktadır. Silifke, özellikle çilek üretiminde Türkiye’nin en önemli merkezidir. Rusya, Ukrayna, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Litvanya, Polonya gibi ülkelere tarımsal ürün ihraç edilmektedir. İhracatın sürekli artış göstermesi ve çiftçilerin TKDK, KOSGEB, Kalkınma Ajanları vb. devlet kurumlarından daha fazla haberdar olmaları neticesinde elde edilebilecek hibelerle yeni tarımsal yatırım projelerinin hayata geçirilmesi ümit edilmektedir.
• Etkin Kamusal Hizmet: İlçe yöneticilerinin hassas yaklaşımları ve duyarlı davranışları neticesinde kamu kurumlarının sunduğu hizmetler en kısa sürede en etkili biçimde sağlanabilmektedir. Üst yöneticilere ulaşmadaki kolaylıklar kamu kurumlarının erişilebilir olmasını sağlamaktadır. Bu durum yalnızca hizmet alanlar için değil hizmet verenler için de olumlu bir unsur olmakta, yönetsel geribildirimlerin önünü açmaktadır.
• Güvenlik Algısının Yüksek Oluşu: İlçe yöneticilerinin ve emniyet görevlilerinin özverili çabaları neticesinde güvenli bir kent algısı oluşmuştur. İlçe sakinlerinin güven içerisinde olağan faaliyetlerini sürdürebildikleri bilinmektedir. Suç oranının ülkemizdeki birçok yerleşim yerine göre düşük seviyede oluşunun bu durumun bir göstergesi olduğu düşünülmektedir.

ZAYIF YÖNLER

• Barınma Olanaklarının Yetersizliği: İlçede üniversite öğrencileri için Kredi Yurtlar Kurumu’na bağlı olarak kız yurdu faaliyet göstermektedir ancak erkek öğrenciler için halihazırda yurt bulunmamaktadır. İlçede bu durumun bazı ev sahiplerince kötüye kullanılması sonucu orantısız biçimde artan barınma giderleri, ilçenin misafiri konumunda olması ve değer verilmesi gereken üniversite öğrencileri içerisinde memnuniyetsizlik yaratmaktadır.
• Turizm İşletmelerinin Yetersizliği: İlçede bulunan turizm işletmelerinin niceliksel olarak yetersiz oluşu, mevcut işletmelerin ilçeye uzaklığı, kent merkezinde nitelikli konaklama işletmesinin olmayışı, turizm amaçlı ilçeyi ziyaret edenlerin büyük çoğunluğunun yerli turist oluşu, konaklama işletmelerinin kapasite oranlarının kısmen düşük oluşu ve sunulan hizmet kalite değerlendirmelerinin düşük seviyede oluşu gibi sebepler büyük zayıf yönleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda, yalnızca deniz turizminden yararlanan, ilçeyi dönemsel olarak ziyaret eden, kent merkezine uğramayan ve konaklama işletmeleri yerine ev kiralama yöntemine kendini yakın hisseden müşteri davranışı ortaya çıkmaktadır.
• Markalaşma Eksikliği: İlçe birçok alanda bilinirliği yüksek olmasına rağmen marka kent stratejisini hayata geçirememiştir. İlçenin ziyaretçilerinin ve diğer paydaşlarının zihninde bırakabileceği bir imaj algısı yaratılamamıştır. Bu durumun örneği olarak ilçeye özgü spesifik bir obje/hediyelik eşya tanımının bulunmaması gösterilebilmektedir.

FIRSATLAR

• Yükseköğretim Kurumlarının Varlığı: Silifke ilçesinde Mersin Üniversitesi’ne bağlı Silifke Meslek Yüksekokulu ile Silifke UTİYO ve Selçuk Üniversitesi’ne bağlı olarak Silifke Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. 3 yükseköğretim kurumunda farklı bölümlerdeki 2000’e yakın öğrenci Silifke’nin ekonomik, kültürel ve sosyal hayatı için önemlidir.
• Turizm Arz Potansiyeli: Yılın neredeyse 300 günü güneşli geçen iklimi ve uzun sahil şeridi ile büyük bir turizm potansiyeline sahiptir. İyi değerlendirilmesi durumunda turizm gelirlerinde artış sağlanabilecektir. Taşucu mahallesinin verimli ve etkin kullanımı sayesinde yat turizmine ve yat üretim alanlarına yönelim sağlanabilecektir. Bölge hem eko turizm hem de sportif amaçlı turizm faaliyetlerine uygun, güçlü bir potansiyele sahiptir.
• Akademik Faaliyetler: İlçede gerçekleşen akademik etkinlikler diğer il ve ilçelerle kıyaslandığında daha etkin bir konuma sahiptir. Silifke ilçesinde ulusal-uluslararası düzeyde kongre düzenlenebilmektedir. Etkinliklere katılım sayıları tatmin edici düzeyde gerçekleşmektedir. İlçedeki akademisyenlerin motive edilmesi ve desteklenmesi halinde nitelikli işlerin ortaya çıkması muhtemeldir.
• İklim Koşulları: İklimin hemen hemen her türlü meyve-sebze türünün yetişmesine olanak sağlaması; tıbbi ve aromatik bitkilerin doğal ortamlarda bulunuyor olması farklı üretime yönelmeyi kolaylaştırmaktadır. Bunun en önemli örneklerinden biri antepfıstığı üretiminin her yıl artış göstermesidir. İklim koşullar tarımsal üretimi olduğu kadar turizm olanaklarını da değerli kılmakta ve önemli bir fırsat oluşturmaktadır.
• Üretim ve İhracat Kabiliyeti: Silifke ilçesi, bünyesinde bulunan Organize Sanayi Bölgesi ile Ticaret ve Sanayi Odası gibi etkin STK’ların yönlendirme becerisi ve nitelikli istihdama inanan işverenlerinin varlığı sayesinde yıllık 25 milyon dolarlık yaş meyve sebze ihracatı ve sahip olduğu ender mermer türünün markalaşması ile 30 milyon dolara yaklaşan mermer ihracatı oranına sahiptir. İlçenin bu beşeri sermayeyi iyi değerlendirip yeni yatırımların önünü açması ve sanayileşmenin avantajlarından yararlanması için uygun koşullar bulunmaktadır.

TEHDİTLER

• İnovasyon Eksikliği ve Değişime Direnç: İlçenin yüksek tarım potansiyeline sahip oluşu, diğer alanlardaki uzmanlaşmada direnç görülmesine neden olabilmektedir. Tarım faaliyetlerinin yoğunluğu diğer iş kollarının, uzmanlaşma derecelerinin ve olası yatırımların önünü kesebilmektedir. Ayrıca, tarımsal üretim süreçlerinde modernizasyona karşı mesafeli yaklaşımlara sebep olabilmektedir.
• Rekabetin Şiddeti: İlçede yaşayanların ve/veya profesyonel mesleklerini icra edenlerin arzu ettikleri standart şehircilik hizmetlerine ulaşamaması ve buna istinaden Mersin ilinin diğer ilçelerinde bu durumun farklı işleyişinin mevcudiyeti, motivasyon eksikliğini ve bireysel yabancılaşmayı beraberinde getirebilecektir.
• Arz/Talep Uyumsuzluğu: Hizmet alanının geniş oluşu ve sunulan hizmetin alan genişliğine göre yetersiz oluşu sorunların oluşmasına kaynak teşkil edebilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarının ve özellikle belediyelerin verimliliği, ilçelerindeki Yükseköğretim Kurumları’na yaptıkları yatırım ve sağladıkları destek ve öğrencilere sundukları hizmetle doğru orantılıdır.
• İstihdam Olanaklarının Sınırlı Oluşu: İlçede bulunan istihdam olanakları tarım sektörünün öncülüğünde şekillenmektedir. Sanayi yatırımlarının artması, Sanayi-Üniversite işbirliğinin sağlanması, girişimciliğin teşvik edilmesi bu doğrultuda üniversiteden etkin biçimde yararlanılması önem taşımaktadır.
• Turizm Odaklanma Sorunu: İlçede halihazırdaki turizm olanakları yerli turist için dizayn edilmiş izlenimi doğurmaktadır. Bu durum da konaklama işletmelerinin gelişimini, yeni yatırımlarla küreselleşme sürecini engellemektedir. Silifke ilçesi, genel olarak yazlıklarında tatilini geçiren yerli turistlerin odak noktası olarak görünmekle birlikte ekolojik açıdan turizm faaliyetlerine, sportif amaçlı turizm faaliyetlerine ve her şeyden önemlisi ilçe merkezine yönelik turistik aktivitelere ev sahipliği yapma konusunda sorun yaşamaktadır.

İlçenin güçlü yönleri ve sahip olduğu fırsatları bağlamında yükseköğretim kurumlarının varlığı büyük önem taşımaktadır. Silifke ilçesinde Mersin Üniversitesi’nin ve Selçuk Üniversitesi’nin varlığı ekonomik ve sosyo-kültürel yaşamın devamlılığı için ön koşul olarak görülmelidir. Bu bağlamda; Mersin Üniversitesi Silifke Meslek Yüksekokulu tarafından ilçede gerçekleştirilmiş ve yoğun katılım sayesinde amacına ulaşmış etkinlik serisi olan Yükseköğretim Stratejileri ve Kurumsal İşbirliği Sempozyumu’ndan (YOSKIS) bahsetmek yerinde olacaktır. Sempozyum, kurumlararası işbirliği teması ile hazırlanmış ve elde edilen sonuçlar Silifke ilçesine ilişkin akademik bakış açısı sunmuştur.

Silifke ilçesi hakkında aşağıdaki ifadelerden bahsedilebilmektedir.

Silifke ilçesi;

• Yüksekokulların şehir merkezi yerine ulaşımın zor olduğu yerleşkelerde bulunması,
• Üniversite öğrencileri için barınma olanaklarının yetersizliği,
• Nitelikli konaklama işletmelerinin eksikliği,
• İstihdam olanaklarının azlığı,
• Belediye hizmet alanlarının genişliği nedeniyle oluşan arz-talep uyumsuzluğu,
• Değişime direnç gösteren ve inovasyonu göz ardı eden kurum kuruluşların/işletmelerin/girişimcilerin/işgörenlerin varlığı gibi etmenler sebebiyle zayıf yönleri bulunan bir ilçedir.

Ancak Silifke’nin;

• Doğal, tarihi, kültürel zenginlikleri ile ön plana çıkan,
• Bilinirliği yüksek,
• Marka kent potansiyeline sahip,
• Etkin kamusal hizmet sunma istek ve kabiliyetinde,
• Yöresel kültürünün yaşatılması konusunda duyarlı,
• Tarımsal üretim potansiyeli yüksek,
• Yüksekokulların sunduğu sosyal ve kültürel sermayenin avantajlarını yaşayan,
• Eşsiz iklim ve coğrafi koşullar sayesinde turizm arz potansiyeline sahip bir yerleşim yeri olduğu da unutulmamalıdır.

Sonuç olarak;

İklim koşulları, Antalya, Mersin ve İç Anadolu illeri arasında köprü görevini üstlenen konumu, eşsiz doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla Akdeniz’in incisi Silifke bir turizm kentidir.

Yıllık 25 milyon dolarlık yaş sebze ve meyve ihracatıyla Silifke bir tarım ve ihracat kentidir. Kalite ve aromasıyla marka olan çilek üretimiyle Türkiye çilek üretiminin %60’ı Silifke’den karşılanmaktadır. Toplam tarım ihracatı bağlamında ülkemiz ihracatına 50 milyon dolarlık katkı sağlamaktadır.

Silifke eşsiz tatlarıyla bir lezzet merkezidir. Yakın süreçte coğrafi işaret tesciline kavuşacak olan Silifke Yoğurdu, Silifke’nin bilinirliğini artırma noktasında büyük katkı sağlayacaktır.

30 milyon dolarlık yıllık mermer ihracatıyla, Silifke beji mermer cinsiyle, kalitesi ve bilinirliği yüksek üretim kapasitesiyle, 1000 dönümlük alanı, 62 sanayi parseliyle ve bünyesinde bulunan 45 işletme ile Silifke bir sanayi kentidir.

Silifke ilçesinin hak ettiği değere ulaşmasında öncelikle Silifke’de yaşayan bireylerin büyük rolünün olduğu unutulmamalıdır. Silifke’nin tanıtımına ve bilinirlik düzeyinin artırımına yönelik her bir gayretin ülke ekonomisine katkı olarak geri döneceğinin de bilinmesi gerekmektedir.

Silifke ilçesinin “Stratejik Kalkınma Planı” hazırlaması gerekmektedir. Sivil toplum kuruluşlarının bu planın hazırlanmasında rol alması önem taşımaktadır.

İlçenin Sratejik Vizyonu bulunmamaktadır. Stratejik Vizyon çalıştayı ile yükseköğretim kurumlarının rehberliğinin alınması önem arz etmektedir.

Silifke Ticaret ve Sanayi Odası öncülüğünde İhracat Potansiyeli araştırma yapılmalı ve kümelenme stratejileri uygulanmalıdır. Ekonomik kalkınmanın en önemli faktörlerinden biri ihracat potansiyelindeki artıştır.

Yöresel ürünlerin coğrafi işarete kavuşması sağlanmalıdır. Markalaşma kavramı dikkatle ele alınmalı ve ürünler başta olmak üzere ilçenin bütün olarak markalaşabilmesi için nitelikli adımlar atılmalıdır.

Belediye tarafından konser, şenlik, şölen vb. kültürel etkinliklere verilen önem ve yatırım miktarı kadar ilçe altyapısı ve sosyal olanaklarının artırımına yönelik konulara da dikkat çekilmelidir. Bu noktada, kaynakların etkin kullanımı kavramı üzerinde hassasiyetle durulması gerekmektedir.

Markalaşmayı başaran bir kentin ekonomik, sosyal ve kültürel alanda birçok çıktı elde edebileceği unutulmamalıdır.